Chime Rinpocze - Życie szesnastu Karmapów, BIBLIOTEKA BUDDYJSKA
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Lama Czime Rinpocze
Życie szesnastu Karmapów
SPIS TREŚCI
Wstęp ......................................................................................................................................2
I Karmapa, Dysum Khyenpa ..................................................................................................3
II Karmapa, Karma Pakszi ......................................................................................................3
III Karmapa, Rangdziung Dordże ...........................................................................................4
IV Karmapa, Rolpe Dordże ....................................................................................................6
V Karmapa, Deszin Sziegpa ..................................................................................................6
VI Karmapa, Thongwa Donden ...............................................................................................7
VII Karmapa, Cziedrag Gyatso ...............................................................................................8
VIII Karmapa, Mikyo Dordże ..................................................................................................8
IX Karmapa, Wangcziuk Dordże ............................................................................................9
X Karmapa, Czieying Dordże .................................................................................................9
XI Karmapa, Jeszie Dordże ..................................................................................................10
XII Karmapa, Cziangcziub Dordże ........................................................................................10
XIII Karmapa, Dydyl Dordże .................................................................................................11
XIV Karmapa, Thegcziok Dordże .........................................................................................11
XV Karmapa, Khacziab Dordże ............................................................................................11
XVI Karmapa, Rangdziung Rikpe Dordże ............................................................................11
O autorze...............................................................................................................................12
Wstęp
Pierwszym Karmapą był Dysum Kheyenpa, Który był głównym uczniem Gampopy
(1079-1153). Sam Gampopa był jednym z dwóch najwybitniejszych uczniów Milarepy,
wielkiego jogina i świętego, sławnego na cały świat ze swojej surowej dyscypliny,
poświęcenia życiu duchowemu, wielu dokonywanych przez siebie cudów, oraz piękna i głębi
pieśni, W których przekazywał swe nauki, rezultat całkowitego i doskonałego oświecenia.
Linia Milarepy wywodzi się od jego nauczyciela, sławnego tłumacza Marpy Lotsawy, który
chociaż był żonatym człowiekiem świeckim, trzykrotnie odwiedził Indię w celu studiowania i
sprowadzania pism. (Linia Marpy sięga wstecz do) indyjskich guru: Naropy, Tilopy i
Wadżradhary, Niebiańskiego Buddy, „Tego, Który Dzierży Piorun (wadżrę)”.
Ta linia nauczycieli zapoczątkowała szkołę buddyzmu tybetańskiego, w której
zachował się ustny przekaz sześciu jog praktyki ezoterycznej i duchowej realizacji, jakie
Marpa przeniósł do Tybetu od swoich indyjskich nauczycieli. Głównymi uczniami jego
duchowego syna Milarepy byli Reczungpa i Gampopa, ale wysoce indywidualny i trudny do
przewidzenia charakter Reczungpy sprawił, że nie był on odpowiednim kandydatem do
założenia jakiejkolwiek wyższej szkoły uczniów i dlatego to właśnie Gampopa, będący
bhikszu sarwastiwadinem był tym, który skonsolidował otrzymane od Milarepy nauki i
umieścił je na bardziej zorganizowanej podstawie, niezbędnej dla ustanowienia wielkiej i
trwałej tradycji praktyki. Dakpo Kagyu zostało ukształtowane przez nauki Gampopy,
natomiast szkoła założona przez jego głównego ucznia Dysum Khyenpę, I Karmapę, jest
nazywana czasem khamtsang albo karma kagyu.
2
I KARMAPA, DYSUM KHYENPA (1110-1193)
Dysum Khyenpa urodził się w Dresod we Wschodnim Tybecie w 1110 roku. Wszyscy
następnie Karmapowie są uznawani za jego reinkarnacje; on jest też pierwszym Lamą, który
dał początek linii kolejnych inkarnacji. Większość Karmapów również wybierała Tybet
Wschodni jako miejsce swoich narodzin. Już w początkowym okresie swojego życia Dysum
Khyenpa wykazywał wielką duchową moc i czystość. W wieku jedenastu lat miał wizję
Mahakali, a kiedy indziej, gdy szedł w podniosłym duchowym stanie po skale, zostawił na
niej ślad swojej stopy. Według tradycji, w szesnastym roku życia otrzymał od pewnej liczby
dakiń i innych bóstw cudowną czarną koronę utkaną z włosów stu tysięcy niebiańskich istot,
a zarazem został obdarzony wiedzą na temat przeszłości.
Dysum Khyenpa został wyświęcony jako śramanera czyli początkujący mnich i
wcześnie rozpoczął naukę w buddyjskiej szkole kadampa. W roku 1129 udał się do Tybetu
Centralnego, a w wieku trzydziestu lat, po dwóch miesiącach nalegania o audiencję u
Gampopy, został przyjęty na ucznia słynnego nauczyciela. Wkrótce stał się najbardziej
dojrzałym i zaawansowanym z ośmiuset uczniów Gampopy. W 1147r. Założył klasztor
Karma Dansa na wschód od Nomchu we Wschodnim Tybecie. Pod koniec życia powrócił do
Tybetu Centralnego, gdzie w dolinie Todlun założył klasztor Tsurphu, położony w odległości
pięćdziesięciu lim na zachód od Lhasy. Odtąd Tsurphu stało się głównym miejscem pobytu
kolejnych inkarnacji Gyalwa Karmapy. Dysum Khyenpa opuścił ciało w 1193 r. w trzecim
dniu pierwszego miesiąca roku wołu. Jego ciało zostało spalone dziewięć dni później.
Podczas kremacji wokół jego ciało świeciło czerwone światło, a po spaleniu, wśród
szczątków widziano obrazy bóstw, w popiołach zaś odnaleziono rincil, różnobarwny kryształ,
posiadający magiczne i uzdrawiające moce.
II KARMAPA, KARMA PAKSZI (1206-1283)
Od śmierci Dysum Khyenpy do narodzin II Karmapy, Karma Pakszi, minęło około
trzynastu lat. Znano go pod przydomkiem drubcien, „święty wielkich darów”, a jego sława
jako cudotwórcy ustępuje jedynie sławie samego Padmasambhawy. Wcześnie opuścił swój
dom we Wschodnim Tybecie i wyruszył do Tybetu Centralnego. W drodze zatrzymał się na
jakiś czas u Gyalwa Pondopa. Podczas recytacji linii lamów kagyu doznał nagłego
zrozumienia i rozpoznał w sobie inkarnację Karmapy. W wieku jedenastu lat został
wyświęcony na mnicha w Pondo Gompa i otrzymał wyjaśnienia do mahamudry i doh Sarahy.
W wizji pojawił mu się jedenastogłowy Awalokiteśwara, który nakłonił go, by w całym Tybecie
głosił współczucie i recytował mantrę OM MANI PEME HUNG. (Podobnie jak słynny król
buddyjski z VII w. Songtsen Gampo, Karmapów i kolejnych Dalaj Lamów uważa się za
emanacje Awalokiteśwary, czyli, z innego punktu widzenia, Padmasambhawy). Karma
Pakszi żył w czasie, gdy w Azji panowali Mongołowie. Jeden z wielu wnuków Dżyngis
Chana, Godan Chan, mianował w 1247 r. opata klasztoru sakjapy, Kunga Gyaltsena,
zwanego również Sakja Panditą, wiceregentem Tbetu Centralnego, zapoczątkowując w ten
sposób chwilowy okres autorytetu sakjów w Tybecie Centralnym. Sakja Pandita zmarł w
1251r. Jego następcą został jego siostrzeniec Drangen Phagpa Lodro Gyaltsen, duchowy
nauczyciel innego wnuka Dżyngis Chana, Kublai Chana, który następnie został pierwszym
mongolskim cesarzem Chin. W 1254 r. Kublai Chan przekazał Phagpie władzę nad całym
Tybetem, podtrzymując dominację sakjapów w ziemskich sprawach. Mongołowie
interesowali się jednak również innymi szkołami buddyzmu tybetańskiego. W 1255 r. rosnąca
sława Karma Pakszi, podówczas pięćdziesięcioletniego sprawiła, że Kublai Chan posłał po
niego do klasztoru Tsurphu. Na dworze Kublai Chana Karma Pakszi dokonał wielu cudów i
poważnie osłabił dotychczasowy wpływ sakjapów. Nie przyjął jednak zaproszenia Kublai
Chana do pozostania na stałe na dworze i wkrótce opuścił go, udając się w dalszą podróż na
północ. W czasie podróży, na brzegu Hor Minog założył klasztor i w magicznej walce
3
pokonał pewna liczbę taoistów. Była to pewnego rodzaju reminiscencja duchowych
pojedynków, w których Padmasambhawa i Milarepa pokonali swoich bonowskich
przeciwników w Tybecie. Ludzie z okolicznych krajów przebywali ogromne odległości, aby
spotkać się z Karma Pakszi. Gdy w 1256r. chciał powrócić do Tybetu, został wezwany przez
najwyższego chana, Mongka, starszego brata Kublai, który nakazał złożyć sobie wizytę w
jego pałacu niedaleko Karakorum. Chan przyjął Karma Pakszi jako swego osobistego
nauczyciela. W ten sposób kagyu była faktycznie pierwszą szkołą tybetańską, która posiadła
wpływ na rządzącego chana, chociaż wizyta Sakja Pandity i jego siostrzeńca u Godan
Chana miała miejsce lat wcześniej. Podczas pobytu na dworze Mongki, Karma Pakszi
pokonał w toku dysputy wszystkich przeciwników, tak że chan wydał faworyzujący buddyzm
edykt. Mongka zmarł w 1260 r. i pomiędzy wnukami Dżyngis Chana rozgorzała walka o
władzę.
W 1261 r. Kublai pokonał swego brata Arik Bokę, który uważał się za bardziej
legalnego spadkobiercę i objął władzę jako najwyższy Chan. Z powodu swojej wcześniejszej
odmowy pozostania na dworze, Karma Pakszi już u Kublaia pozostawał w niełasce, a teraz
został posądzony o sojusz z Arik Boką i musiał doświadczyć okresu prześladowań, które
skończyły się wygnaniem go do K’u Chu, wilgotnego i niezdrowego miejsca na wybrzeżu.
Niektórych jego uczniów zamordowano.
Na wygnaniu Karma Pakszi miał wizję żółtego Mańdziuśri, bodhisattwy mądrości o
tysiącu ramion, który w każdym z nich trzymał miseczkę żebraczą ze znajdującym się w jej
środku Buddą. Miało to oznaczać, że pod przewodnictwem kagyu, Dharma rozszerzy się w
Minyak, Chionach i Mongoli. Dzięki swym duchowym i magicznym mocom, Karma Pakszi
odzyskał łaskę Kublai Chana i po ośmiu miesiącach został uwolniony z zesłania. Podczas
tego okresu mimo tortur nie odniósł żadnego szwanku; nie można go też było zamknąć w
więzieniu. Kublai Chan został jego uczniem, a gdy około 1264 roku Karma Pakszi opuszczał
Mongolię, obdarzył go wieloma kosztownymi darami. Mówi się, że nie mając żadnych
fizycznych środków na przewiezienie tych darów do Tybetu, wrzucił je do źródła w pobliżu
Szang-tu i spowodował, że pojawiły się w sadzawce koło jego klasztoru Tsurphu. Wśród nich
znajdował się złoty dach świątyni, mający pochodzić z klasztornego uniwersytetu w
Nalandzie w Indii, zagrabiony następnie przez Mongołów. Teraz dach ten pokrywa jedną ze
świątyń Tsurphu, zawierającą wykonany przez samego Karma Pakszi wielki posąg Buddy
Śakjamuniego.
Nie śpiesząc się, Karma Pakszi wyruszył w drogę powrotną do Tsurphu, zatrzymując
się w wielu miejscach, aby nauczać w nich Dharmy. Ta podróż zabrała mu osiem lat. Po
swoim powrocie żył i nauczał jeszcze przez dziesięć lat. Trzeciego dnia dziewiątego
miesiąca roku owcy (1283) zachorował i chociaż jego uczniowie błagali go, żeby ich nie
opuszczał, powiedział, że jego czas już nadszedł. Mówi się, że w siedem dni po jego
odejściu nie zobaczono już jego ciała. Mnisi nie przerywali składania ofiar i medytacji i
ósmego dnia ciało znowu się pojawiło. Ci o przejrzystej wizji ujrzeli Herukę, rozmaite
symbole i święte sylaby, natomiast ci, którzy nie byli tak zawansowani w mądrości, zobaczyli
tylko ludzkie ciało. Dziesiątego dnia zostało ono spalone. Na nie spalonych kościach
widziano święte obrazy i mantry, a w popiołach znaleziono, rincil.
III KARMAPA, RANGDZIUNG DORDŻE (1284-1339)
Rangdziung Dordże urodził się ósmego dnia pierwszego miesiąca roku drewnianej
małpy podczas wizyty rodziców u siostry matki. Po narodzinach Rangdziung Dordże
przestraszył swoją ciotkę, wskazując na księżyc i oświadczając, że jest to ósmy księżyc.
Rodzice nakłonili ciotkę, aby utrzymała to zadziwiające wydarzenie w tajemnicy, sami nie
wiedząc, co zrobić z nadnaturalną dojrzałością swego syna. Mając trzy lata poprosił kogoś,
aby zrobił mu czarną koronę. Później zobaczono go jak siedzi na skale z czarną koroną na
głowie i głosi dzieciom nauki. Miał również dojrzałe umysłowe zdolności, a gdy jego ojciec
zapytał go o to któregoś dnia, powiedział, że jest Karmapą. Wówczas jego rodzice przekonali
się, co do rzeczywistości jego mocy i został wysłany do Tsurphu, gdzie w wieku siedmiu lat
wyświęcono go na mnicha.
4
W toku nauki Rangdziung Dordże miał wizję Mańdziuśrego, który powiedział mu, że
powinien udać się do Chin. Przez pewien czas podróżował po Wschodnim Tybecie, a kiedy
w 1331 r. powrócił do Tsurphu, otrzymał od cesarza Toghana Temura uprzejme zaproszenie
do odwiedzenia go. Wraz z listem cesarz przysłał złotą pieczęć, którą najwyższy chan
Mongka podarował II Karmapie, Karma Pakszi. Przypominając oddanie, jakie mieli dla
buddyzmu jego mongolscy przodkowie w tym Kublai Chan, cesarz oświadczył, że również
pragnie być opiekunem i sługą Dharmy i wychwalał Rangdziung Dordże za jego
wykształcenie i świętość. List dawał jasno do zrozumienia, że odmowa zmartwiłaby cesarza i
uczyniła Karmapę odpowiedzialnym za wszelkie zło, jakie spadłoby na buddyzm w Chinach,
podczas gdy jego troska o dobro wszystkich istot, od cesarza poczynając, niewątpliwie
zapewniłaby jego akceptację i wszystko zostałoby uczynione zgodnie z jego życzeniami.
Karmapa przyjął to wymuszone zaproszenie i zanim udał się do Chin, w następnym roku
(1332) otrzymał drugi list, wyrażający zadowolenie cesarza i nakłaniający go, aby nie zwlekał
z odjazdem.
Cesarz umarł przed przybyciem Rangdziung Dordże do Pekinu, ale nowy cesarz,
Riczenpal, nakłonił go do kontynuowania podróży. Jednak wkrótce po przybyciu Rangdziung
Dordże do stolicy(Chin), zmarł także nowy cesarz. Te dwa nagłe zgony wywołały naturalnie
niepokój i przez pewien czas sprawa cesarskiej sukcesji była niepewna. Rangdziung Dordże
pozostał w Pekinie i był obecny przy wprowadzeniu na tron następnego cesarza, Toghana
Temura.
W roku drewnianego psa(1334) Rangdziung Dordże miał wizję Awalokiteśwary
wskazującą, że powinien wrócić do Chin. Przez sześć miesięcy medytował w Samye Czipur i
miał wizję, Padmasambhawy. Nastąpił dalszy okres nauczania i praktyki, ale na początku
1336 r. otrzymał od cesarza Toghana Temura list, przypominający o jego obietnicy powrotu
(do Chin). List był bardziej utrzymany w bardziej wyrażającym szacunek mniej rozkazującym
tonie, niż list poprzedniego cesarza. Ofiarowywał lamie najwyższy szacunek i udogodnienia
podczas podróży, chociaż znowu wyrażał obawy o szkody, jakie mogłaby ponieść Dharma
Buddy, gdyby Rangdziung Dordże nie przyjechał. Rangdziung Dordże powrócił do Pekinu w
roku ziemnego królika (1338) i zostało dobrze przyjęty. Jednak czternastego dnia szóstego
miesiąca podczas mówienia(mantry) Heruki oświadczył, że opuści ciało i wejdzie w Nirwanę.
Piętnaście dni później wielu ludzi, włączając w to cesarza, ujrzało jego twarz. To zdarzenie
zostało uwieńczone na obrazie (przedstawiającym) Karmapę w półksiężycu.
W zgiełku tego niespokojnego okresu duchowa siła i wpływ były w nieunikniony
sposób związane ze świeckim autorytetem i również Karmapowie zostali wciągnięci w
polityczne wydarzenia i poruszeni przez zmieniające się losy cesarstwa i innych dynastii. W
tym czasie powstała druga linia inkarnowanych lamów Karmapów zwana linią Czerwonych
Czapek (szamar). Pierwszym lamą tej linii był Drakpa Senge, współczesny Rangdziung
Dordże. Podczas gdy Karmapowie Czarnych Czapek (szarnag) zdecydowanie unikali
angażowania się w polityczne wydarzenia, lamowie Szamar byli bardziej skłonni do
(uczestniczenia w) życiu politycznym. Ich główną siedzibą stał się położony na północ od
Tsurphu klasztor Yanpakan, założony w 1489 r.Większość inkarnacji Szamarpy urodziło się
w Tybecie Centralnym lub na obszarze, gdzie miały miejsce największe walki polityczne. Ale
chociaż uczestniczyli w wydarzeniach politycznych, często mogli występować w roli
pośredników łagodzących różne wpływy. Dziewiąta inkarnacja ich linii (ur. Ok. 1734) była
bratem rodzonym, czy też przyrodnim III Panczen Lamy ze szkoły gelugpa, która dzięki
poparciu Mongołów zachowywała wówczas dominującą pozycję wśród szkół buddyzmu
tybetańskiego. Po nagłej śmierci Panczen Lamy w roku 1780, lama Szamarpa z
niewyjaśnionych powodów uciekł do Nepalu i został wciągnięty w nepalski najazd na Tybet w
1788 i 1791 r. W tym czasie Chińczycy uzyskali polityczny nadzór nad Tybetem przez
odziedziczenie podbitych przez cesarza terytoriów mongolskich. W końcu rząd chiński wysłał
wojsko dla tybetańskich oddziałów i zmusił Nepalczyków do wycofania się. W tym czasie
zmarł, podobno w rezultacie otrucia, lama Szamarpa, którego wydania domagali się
Chińczycy. Według innej tradycji jego ciało rozłożyło się za sprawą aktu jego woli, na
podstawowe elementy; pozostała tylko lewa noga jako relikt, który podobno nadal
przechowuje się w Kathmandu. Jego własność została skonfiskowana przez Dalaj Lamę,
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]