Choroba Parkinsona- plakat, chorona Parkinsona
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Choroba Parkinsona
W Polsce na chorobę Parkinsona cierpi od 60000 do 80000 osób,
ale leczeniem objętych jest prawdopodobnie tylko połowa chorych z tej liczby
Jest to choroba ośrodkowego układu nerwowego ma-
nifestująca się zaburzeniami ruchowymi.
nifestująca się zaburzeniami ruchowymi.
Objawy narastają powoli (w ciągu kilku lat), a choroba
Objawy narastają powoli (w ciągu kilku lat), a choroba
ma stopniowy i długotrwały przebieg.
ma stopniowy i długotrwały przebieg.
Przyczyny choroby
W pewnych obszarach mózgu (w tzw
. substancji czar-
nej w jądrach podstawy) wytwarzana jest substancja
. substancji czar
nej w jądrach podstawy) wytwarzana jest substancja
chemiczna o nazwie dopamina.
chemiczna o nazwie dopamina.
Pełni ona rolę neuroprzekaźnika, który odpowiada za
ełni ona rolę neuroprzekaźnika, który odpowiada za
prawidłowe przewodzenie impulsów nerwowych,
prawidłowe przewodzenie impulsów nerwowych,
w szczególności związanych z napięciem mięśni i re-
w szczególności związanych z napięciem mięśni i re-
gulacją ruchów
gulacją ruchów.
Bezpośrednią p
arkinsona jest
stopniowe zmniejszanie się ilości dopaminy
rzyczyną choroby P arkinsona jest
arkinsona jest
w mózgu
(wskutek obumierania komórek wytwarzających do-
w mózgu
(wskutek obumierania komórek wytwarzających do-
paminę).
paminę).
Dolegliwości i objawy
• Zmniejszenie sprawności ruchowej
• Spowolnienie ruchowe
• Drżenie mięśni, początkowo dyskretne, nasilające się w spoczynku i pod wpływem emocji
• Sztywność mięśni
• Utykanie lub szuranie jedną nogą
• Częste zaburzenia równowagi, szczególnie przy wstawaniu i zmianie kierunku ruchu
• Trudności w pisaniu
• Zaburzenia mimiki twarzy
Wystąpienie opisanych objawów wymaga konsultacji lekarskiej.
, ale
szybkość narastania objawów może być bardzo róż-
arkinsona ma przebieg postępujący, ale
, ale
Leczenie farmakologiczne
Stosowane leki działają na kilka sposobów
szybkość narastania objawów może być bardzo róż-
na.
• Lewodopa uznawana jest za tzw. „złoty standard” w leczeniu choroby P
. „złoty standard” w leczeniu choroby Parkinsona. Jest ona prekursorem
arkinsona. Jest ona prekursorem
na.
Objawy ograniczone do jednej kończyny lub połowy
, który przechodzi z krwi do mózgu (przekraczając barierę krew-mózg) i w mózgu jest przetwa-
rzana w dopaminę. Działanie lewodopy jest jednak ograniczane przez enzymy
, który przechodzi z krwi do mózgu (przekraczając barierę krew-mózg) i w mózgu jest przetwa-
Objawy ograniczone do jednej kończyny lub połowy
ciała mogą utrzymywać się przez kilka miesięcy
, które poza mózgiem
(obwodowo) rozkładają ją i zmniejszają w ten sposób ilość leku docierającego do mózgu.
, które poza mózgiem
ciała mogą utrzymywać się przez kilka miesięcy, a na-
, a na-
Dlatego też sto-
suje się preparaty złożone zawierające lewodopę i inhibitor głównego enzymu metabolizującego lewodopę
Dlatego też sto-
wet lat. Także nasilenie objawów może być bardzo
akże nasilenie objawów może być bardzo
suje się preparaty złożone zawierające lewodopę i inhibitor głównego enzymu metabolizującego lewodopę
(tzw
różne.
Choroba nie zagraża bezpośrednio życiu, a ponieważ
. inhibitor dekarboksylazy).
• Leki „naśladujące” dopaminę (tzw
. inhibitor dekarboksylazy).
Choroba nie zagraża bezpośrednio życiu, a ponieważ
występuje zazwyczaj w starszym wieku, nie wpływa
• Leki „naśladujące” dopaminę (tzw. agoniści dopaminy). Mają one strukturę chemiczną bardzo podobną
. agoniści dopaminy). Mają one strukturę chemiczną bardzo podobną
występuje zazwyczaj w starszym wieku, nie wpływa
istotnie na przewidywaną długość życia (pod warun-
. Leki z tej grupy są częściej stosowane w późniejszych stadiach choroby (jako lek towarzy-
szący lewodopie, podawany w celu zmniejszenia narastających zaburzeń ruchowych i poprawy efektyw-
. Leki z tej grupy są częściej stosowane w późniejszych stadiach choroby (jako lek towarzy
istotnie na przewidywaną długość życia (pod warun-
kiem właściwie prowadzonego leczenia farmakologicz-
szący lewodopie, podawany w celu zmniejszenia narastających zaburzeń ruchowych i poprawy efektyw-
ności działania lewodopy). Leki nowej generacji powodują mniej objawów niepożądanych w porównaniu
kiem właściwie prowadzonego leczenia farmakologicz-
nego).
ności działania lewodopy). Leki nowej generacji powodują mniej objawów niepożądanych w porównaniu
z ich wcześniejszymi poprzednikami.
nego).
Badania dodatkowe mogą być konieczne do wyklu-
z ich wcześniejszymi poprzednikami.
• Leki zmniejszające rozkład dopaminy (inhibitory COMT i inhibitory MAO
Badania dodatkowe mogą być konieczne do wyklu-
czenia innych chorób. P
• Leki zmniejszające rozkład dopaminy (inhibitory COMT i inhibitory MAO-B, np. selegilina).
-B, np. selegilina).
otwierdzenie rozpoznania
może stanowić pozytywny efekt leczenia lewodopą.
otwierdzenie rozpoznania
Zalecenia ogólne
Choroba nie wymaga l
może stanowić pozytywny efekt leczenia lewodopą.
Po ustaleniu rozpoznania i zastosowaniu odpowied-
o ustaleniu rozpoznania i zastosowaniu odpowied-
niego leczenia farmakologicznego udaje się wyelimi-
a szpitalnego. W warunkach domowych należy zwrócić uwagę na ułatwienia ogra-
niczające możliwość upadków
eczenia szpitalnego. W warunkach domowych należy zwrócić uwagę na ułatwienia ogra-
a szpitalnego. W warunkach domowych należy zwrócić uwagę na ułatwienia ogra-
niego leczenia farmakologicznego udaje się wyelimi-
nować lub opanować większość objawów
, ułatwiające wstawanie i poruszanie się – poręcze przy schodach, w łazience
oraz w toalecie, wysokie oparcia w fotelach, balustrady i oparcia do chodzenia („balkoniki”).
, ułatwiające wstawanie i poruszanie się – poręcze przy schodach, w łazience
, co zdecy-
dowanie wpływa na jakość życia chorych i pozwala
, co zdecy
oraz w toalecie, wysokie oparcia w fotelach, balustrady i oparcia do chodzenia („balkoniki”).
Zaleca
dowanie wpływa na jakość życia chorych i pozwala
opóźnić nawet o kilka lat wystąpienie nasilonych ob-
na jest fizykoterapia. Sztywności mięśni można zapobiegać stosując ciepłe kąpiele i masaże.
W przypadku zaburzeń w połykaniu zalecane są potrawy nie powodujące dolegliwości. Spożywanie
na jest fizykoterapia. Sztywności mięśni można zapobiegać stosując ciepłe kąpiele i masaże.
opóźnić nawet o kilka lat wystąpienie nasilonych ob-
jawów choroby
W przypadku zaburzeń w połykaniu zalecane są potrawy nie powodujące dolegliwości. Spożywanie
potraw zawierających włóknik i wypijanie odpowiednich ilości płynów zapobiega zaparciom.
jawów choroby
potraw zawierających włóknik i wypijanie odpowiednich ilości płynów zapobiega zaparciom.
Ćwiczenia fizyczne
Bardzo istotny element leczenia stanowi utrzyma-
Karta Praw
Osoby z chorobą Parkinsona mają prawo do:
nie sprawności fizycznej. Regularne, codzienne
ćwiczenia gimnastyczne pomagają w utrzymaniu
• kontaktu z lekarzem – specjalistą
w dziedzinie choroby Parkinsona
ćwiczenia gimnastyczne pomagają w utrzymaniu
sprawności fizycznej, choć wskazane mogą być
w dziedzinie choroby Parkinsona
• uzyskania prawidłowej diagnozy
sprawności fizycznej, choć wskazane mogą być
częstsze okresy odpoczynku. Zalecane są także
uzyskania prawidłowej diagnozy
• dostępu do wspomagającej opieki lekarskiej
częstsze okresy odpoczynku. Zalecane są także
ćwiczenia mięśni mimicznych twarzy oraz głośne
ćwiczenia mięśni mimicznych twarzy oraz głośne
czytanie.
dostępu do wspomagającej opieki lekarskiej
• otrzymania stałej pomocy
czytanie.
otrzymania stałej pomocy
• uczestnictwa w przezwyciężaniu swojej choroby
uczestnictwa w przezwyciężaniu swojej choroby
Kartę praw podpisali:
Wojciech Maksymowicz, Minister Zdrowia i Opieki Społecznej
Maciej Płażyński, Marszałek Sejmu RP
Stanisław Grzankowski, Przewodniczący Sejmowej Komisji Zdrowia
Mary Baker, Przewodnicząca EPDA
Maria Gajecka-Bożek, Poseł na Sejm RP
Andrzej Friedman,
Przewodniczący Sekcji Schorzeń Pozapiramidowych
Maciej Graniecki, Szef Kancelarii Sejmu RP
ks. Józef Jachimczuk, Krajowy Duszpasterz Służby Zdrowia
Janusz Łętowski, Honorowy członek Stowarzyszenia
Anna Seniuk, Aktorka
Warszawa, 22 października 1998
Roche Polska Sp. z o.o.
Al. Jerozolimskie 146 B, 02-305 Warszawa
tel. (22)608 18 88, fax (22) 608 18 74
Wydano dzięki programowi edukacyjnemu firmy Roche
www.roche.pl oraz roche.pl/lekarze/parkinson/index.html
Plakat opracowano na podstawie
internetowego serwisu dla pacjentów
www.emedica.pl
Pełna informacja dostępna w Internecie:
Choroba Parkinsona
Jest to choroba ośrodkowego układu nerwowego ma-
nifestująca się zaburzeniami ruchowymi.
Objawy narastają powoli (w ciągu kilku lat), a choroba
ma stopniowy i długotrwały przebieg.
W pewnych obszarach mózgu (w tzw
W pewnych obszarach mózgu (w tzw. substancji czar
nej w jądrach podstawy) wytwarzana jest substancja
chemiczna o nazwie dopamina.
ełni ona rolę neuroprzekaźnika, który odpowiada za
prawidłowe przewodzenie impulsów nerwowych,
w szczególności związanych z napięciem mięśni i re-
gulacją ruchów
Bezpośrednią p
Bezpośrednią przyczyną choroby P
rzyczyną choroby P
stopniowe zmniejszanie się ilości dopaminy
stopniowe zmniejszanie się ilości dopaminy w mózgu
(wskutek obumierania komórek wytwarzających do-
Choroba P
Choroba Parkinsona ma przebieg postępujący
Przebieg choroby
Choroba P
arkinsona ma przebieg postępujący
Stosowane leki działają na kilka sposobów
Stosowane leki działają na kilka sposobów.
• Lewodopa uznawana jest za tzw
szybkość narastania objawów może być bardzo róż-
• Lewodopa uznawana jest za tzw
. „złoty standard” w leczeniu choroby P
na.
na.
na.
dopaminy
dopaminy, który przechodzi z krwi do mózgu (przekraczając barierę krew-mózg) i w mózgu jest przetwa-
Objawy ograniczone do jednej kończyny lub połowy
rzana w dopaminę. Działanie lewodopy jest jednak ograniczane przez enzymy
rzana w dopaminę. Działanie lewodopy jest jednak ograniczane przez enzymy, które poza mózgiem
ciała mogą utrzymywać się przez kilka miesięcy
(obwodowo) rozkładają ją i zmniejszają w ten sposób ilość leku docierającego do mózgu.
(obwodowo) rozkładają ją i zmniejszają w ten sposób ilość leku docierającego do mózgu. Dlatego też sto-
wet lat. T
suje się preparaty złożone zawierające lewodopę i inhibitor głównego enzymu metabolizującego lewodopę
różne.
(tzw
(tzw
(tzw. inhibitor dekarboksylazy).
(tzw
Choroba nie zagraża bezpośrednio życiu, a ponieważ
• Leki „naśladujące” dopaminę (tzw
występuje zazwyczaj w starszym wieku, nie wpływa
do dopaminy
do dopaminy. Leki z tej grupy są częściej stosowane w późniejszych stadiach choroby (jako lek towarzy
istotnie na przewidywaną długość życia (pod warun-
szący lewodopie, podawany w celu zmniejszenia narastających zaburzeń ruchowych i poprawy efektyw-
kiem właściwie prowadzonego leczenia farmakologicz-
ności działania lewodopy). Leki nowej generacji powodują mniej objawów niepożądanych w porównaniu
nego).
z ich wcześniejszymi poprzednikami.
Badania dodatkowe mogą być konieczne do wyklu-
• Leki zmniejszające rozkład dopaminy (inhibitory COMT i inhibitory MAO
czenia innych chorób. P
czenia innych chorób. Potwierdzenie rozpoznania
może stanowić pozytywny efekt leczenia lewodopą.
o ustaleniu rozpoznania i zastosowaniu odpowied-
Choroba nie wymaga l
Choroba nie wymaga leczeni
eczeni
niego leczenia farmakologicznego udaje się wyelimi-
niczające możliwość upadków
niczające możliwość upadków, ułatwiające wstawanie i poruszanie się – poręcze przy schodach, w łazience
nować lub opanować większość objawów
nować lub opanować większość objawów, co zdecy
oraz w toalecie, wysokie oparcia w fotelach, balustrady i oparcia do chodzenia („balkoniki”).
dowanie wpływa na jakość życia chorych i pozwala
Zaleca
Zalecana jest fizykoterapia. Sztywności mięśni można zapobiegać stosując ciepłe kąpiele i masaże.
opóźnić nawet o kilka lat wystąpienie nasilonych ob-
W przypadku zaburzeń w połykaniu zalecane są potrawy nie powodujące dolegliwości. Spożywanie
jawów choroby.
Bardzo istotny element leczenia stanowi utrzyma-
Bardzo istotny element leczenia stanowi utrzyma-
nie sprawności fizycznej. Regularne, codzienne
Osoby z chorobą Parkinsona mają prawo do:
Osoby z chorobą Parkinsona mają prawo do:
• kontaktu z lekarzem – specjalistą
nie sprawności fizycznej. Regularne, codzienne
• kontaktu z lekarzem – specjalistą
ćwiczenia gimnastyczne pomagają w utrzymaniu
w dziedzinie choroby Parkinsona
sprawności fizycznej, choć wskazane mogą być
uzyskania prawidłowej diagnozy
częstsze okresy odpoczynku. Zalecane są także
dostępu do wspomagającej opieki lekarskiej
ćwiczenia mięśni mimicznych twarzy oraz głośne
otrzymania stałej pomocy
uczestnictwa w przezwyciężaniu swojej choroby
[ Pobierz całość w formacie PDF ]