Chinese, History
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
<b>Chińczycy (581 do 1644)<b>Chiny zostały ponownie połšczone w roku 581, po długim okresie wojen domowych, przez dynastię Sui. Przez następne 1000 lat Chiny były jednym z największych i najbardziej nowoczesnych państw wiata. Dzięki izolacji były w stanie wytworzyć własnš, unikalnš kulturę, którš rozpowszechniły na całš Azję.Cesarz sprawował władzę niemal absolutnš, będšc Synem Niebios. Jednakże kataklizmy i inne zagrożenia były dowodami na to, że niebiosa cofnęły władcy swoje poparcie, co mogło wywołać rewolty przeciw jego boskoci. Stanowiska państwowe od szczebla lokalnego, przez prowincję, aż po urzędników władz centralnych obsadzano Mandarynami. Można było zostać mandarynem po zdaniu wielu egzaminów dotyczšcych służby cywilnej, nie mniej ważne było również poznanie konfucjanizmu.Dynastia Tang rzšdziła Chinami od roku 618 do 907. Pod jej rzšdami państwo stało się bogate, wielkie i potężne. Rozwinięto handel zagraniczny i zainteresowanie sztukš w wyższych klasach społeczeństwa. Wynaleziono druk i proch. Ostatnie stulecie rzšdów Tangów to czas wielkich rewolt chłopskich, ale i wewnętrznych walk pomiędzy wodzami, których władza cesarska nie potrafiła już kontrolować. Lata 907-960 to okres Pięciu Dynastii. Północne Chiny dostały się pod władzę barbarzyńców, a południowe podzieliły się na dziesięć rywalizujšcych ze sobš państw. W jednym z nich generał Zhao Kuangying zdołał stworzyć takš potęgę, która zjednoczyła wszystkie państwa, stanowišc podstawę dynastii Song. Jego spadkobiercy połšczyli ponownie Chiny w cišgu następnych 20 lat.Dynastia Song rzšdziła sporš częciš Chin aż do roku 1279. Był to okres rozkwitu sztuk, w tym malarstwa. Miało też miejsce wielkie ożywienie gospodarcze dzięki zamorskiemu handlowi. Rosła liczba ludnoci, rozbudowywano miasta, rozwijała się gospodarka pieniężna i produkcja przemysłowa. Żadne europejskie miasto nie mogło się równać z Xian, Pekinem czy Kantonem, z których każde miało po dwa miliony mieszkańców.Bogactwo Chin przycišgało wrogów. Mongołowie rozpoczęli atakowanie Państwa rodka w roku 1206. W 1276 zakończyli podbój Chin dynastii Song i przenieli stolicę do Pekinu. Wspaniały rozkwit ekonomiczny państwa zakończył się wraz z inwazjš Mongołów, która kosztowała życie niemal 30 milionów ludzi. Mongolska dynastia Yuan zjednoczyła ponownie państwo i uczyniła z niego wielkš potęgę militarnš i gospodarczš. Chińskie wpływy przeniknęły do całej Azji. Trzykrotnie zdobywano Hanoi, a Birma płaciła wielkie kontrybucje. Rozwinięto handel z Indiami, Arabiš i Zatokš Perskš. W tym włanie okresie Marco Polo dotarł do Chin.Kataklizmy i wysokie podatki były przyczynš wielkich buntów społecznych w czternastym stuleciu. Buddyjscy mnisi rosnš w siłę, stajšc się podporš ruchu Czerwonych Turbanów, tajnego stowarzyszenia zwalczajšcego władzę Pekinu. W roku 1356 buntownicy opanowujš Nanjing i usuwajš Mongołów z Pekinu 12 lat póniej, powołujšc dynastię Ming. Ta dynastia pozostawia po sobie zjednoczone państwo, które dotrwa do dwudziestego wieku. Dynastia Ming doprowadza do wielkiego rozkwitu Chin, ale jednoczenie zamyka się na handel międzynarodowy i likwiduje Jedwabny Szlak.Warto zauważyć, że z Chin epoki redniowiecza pochodzš: kompas, taczki, liczydło, uprzšż, strzemiona, zegary, kucie żelaza, stal, papier, czcionki i druk, papierowe pienišdze, proch strzelniczy oraz ramię sterowe.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]